Mijn grootvader van moederszijde was een verwoed verzamelaar. Hij hield graag bij wat hij kocht, waar en voor hoeveel geld. Daarom weet ik dat hij deze wandelstok op 20 november 1937 bij antiquair Bal in Middelburg heeft gekocht, voor f 12,50. De stok is van hout, meet 89,5 cm met een diameter van 1,5 naar 2,7 cm en hij weegt 248 gram. Het onderstuk is van been of ivoor en hij heeft een metalen band op 16 cm van het uiteinde en een koperen knop.
Ik kan me niet herinneren mijn grootvader ooit met een wandelstok gezien te hebben. Dus is hij voor zijn collectie gekocht. Maar wat doet een wandelstok in een collectie, die was gericht op wijn of gedestilleerd? Bij nader onderzoek bleek ik de koperen knop af te kunnen schroeven. De stok was aan de bovenzijde hol en verborg een glaasje van 5,6 cm met een diameter van 1,7 cm en 05 gram zwaar, helaas met een chipje uit de voet.Daarna was het de beurt aan de metalen band, die gemakkelijker losdraaide. Uit de schacht kwam een lang smal flesje van cm 38,7 cm met een diameter van 1,4 cm en een gewicht van 35 gram. Het kurkje om af te sluiten ontbrak. De inhoud van 50 cc duidt er op dat het voor sterke drank was bedoeld, want met zo weinig wijn komt de dorstige wandelaar niet ver. In de sfeer van de handige wandelstokken kende ik wel een degenstok. Wikipedia en Google lieten zien dat diverse musea degenstokken in hun collectie hebben. Maar niets over wandelstokken met ingebouwde drankvoorziening. Temeer niet omdat ik de juiste benaming niet kende. Gelukkig zijn er mensen die dat wel weten. Via de kostuumafdeling van Gemeentemuseum den Haag kwam ik bij mevrouw du Mortier van het Rijksmuseum. Zij wist direct wat ik bedoelde en vertelde dat mijn stok tot de ´cannes à systéme´ behoorde. Een groep handige stokken met zeer uiteenlopen-de inhoud: van naaigerei, aansteker, parasol tot -bijna- alles dat een modern Swiss Army knife ook heeft. Het Rijksmuseum heeft er een aantal, waaronder één met de opgerolde plattegrond van de Wereld-tentoonstelling van 1889 in Parijs. Mw du Mortier raadde me de boeken van Catherine Dike aan, de deskundige over historische wandelstokken (www.antiqbook.com, maar ook in de bibliotheek). Uit één daarvan begreep ik dat deze stokken al vele eeuwen door reizigers gebruikt worden. In de Victoriaanse periode (1840-1900) heeft het gebruik er van een hoogtepunt beleefd. En ook tegenwoordig zijn er tal van kunststof toepassingen. De late 19e eeuw lijkt me als datering te sporen met de wandelstok van mijn grootvader. Te meer, omdat dit type in Frankrijk gekend is als een ‘Toulouse Lautrec’, naar de bekende Franse kunstenaar en kroegtijger uit de belle époque aan het einde van die eeuw. Ik las dat één van Lautrec’s wandelstokken nu in Parijs wordt bewaard in het Absinth museum. 
Daarmee is ook m’n vraag naar de vermoedelijke inhoud van het flesje wel beantwoord. Die stok heeft een gouden knop, maar Henri de Toulouse-Lautrec was dan ook een heer van stand. Terug in de actualiteit zag ik dat op Ebay-France diverse cannes à systéme worden aangeboden, zowel antieke als moderne uitvoeringen. Nu ik de naam, geschiedenis, functie en provenance heb kunnen achterhalen krijgt deze overerfde wandelstok een vaste plaats in mijn collectie. Wel aan de zijlijn want ik blijf me tot (gebruiks)glas beperken.